گزارش جدید الجزیره: موشک‌ ایرانی چه بلایی سر اسرائیل آورد؟

جنگ ۱۲ روزه ایران و اسرائیل چگونه آغاز شد و چه هزینه‌های نظامی، انسانی و راهبردی به‌جا گذاشت؟ بررسی کامل عملیات‌ها، حملات موشکی و پیامدهای تقابل مستقیم بر اساس گزارش شبکه الجزیره تنظیم شده است. اما موشک‌ ایرانی چه بلایی سر اسرائیل آورد؟

بیت ران –  امین آزاد : در بامداد ۱۳ ژوئن ۲۰۲۵، مجموعه‌ای از انفجارهای مهیب تهران را لرزاند و سرآغاز یکی از بی‌سابقه‌ترین تقابل‌های مستقیم میان ایران و اسرائیل را رقم زد؛ جنگی ۱۲ روزه که با حملات هوایی گسترده، عملیات‌های پیچیده اطلاعاتی و موجی از حملات موشکی متقابل، نه‌تنها زیرساخت‌های نظامی و هسته‌ای، بلکه مراکز اقتصادی، علمی و مناطق مسکونی دو طرف را نیز درگیر کرد. این گزارش با بررسی دقیق ابعاد عملیاتی، نظامی و راهبردی این نبرد، هزینه‌ها و پیامدهای گشوده شدن «جعبه پاندورا» در قلب خاورمیانه را واکاوی می‌کند.

آغاز حمله اسرائیل

اندکی پس از ساعت ۳:۱۵ بامداد به وقت محلی در ۱۳ ژوئن ۲۰۲۵، تهران زیر بارانی از انفجارها به لرزه درآمد. آنچه ابتدا به‌صورت چند انفجار پراکنده به نظر می‌رسید، خیلی زود خود را به‌عنوان نخستین حرکت یک کارزار کاملاً طراحی‌شده و دقیق علیه مجتمع‌های هسته‌ای و موشکی ایران آشکار کرد. نیروی هوایی اسرائیل (IAF)، به همراه خرابکاران داخلی مجهز به پهپادهای انتحاری و سلاح‌های ضدزره، در گام نخست با سرکوب بخش‌هایی از شبکه پدافند هوایی ایران در استان‌های شمال‌غربی، مسیر خود را به‌سوی پایتخت هموار کردند.

بیشتر بدانید: ۱۶ فروند جنگنده سوخو ۳۵ برای ایران در خط تولید / ادعای منابع اوکراینی از سوخو ۳۵ ایران بیشتر بدانید: ورود بی‌سر و صدای «اسپارتاک»‌های روسی به ایران؛ خودروهای زرهی جدید ارتش ایران

• آیا شمارش معکوس برای تحویل جنگنده‌های سوخو-۳۵ به ایران آغاز شده است؟

حدود ساعت ۶:۳۰ صبح، بیش از ۲۰۰ فروند جنگنده در پنج موج متوالی به ده‌ها هدف در سراسر ایران حمله کرده بودند. حملات هوایی اسرائیل در ۱۲ روز بعد ادامه یافت و در مجموع به ۱۵۰۰ سورتی پرواز رسید. در پاسخ، ایران بزرگ‌ترین و متمرکزترین ضدحمله موشکی خود را با استفاده از موشک‌های بالستیک در قالب «عملیات وعده صادق  ۳ آغاز کرد.

شلیک روزانه ده‌ها پرتابه، که در مجموع طی این بازه کوتاه به بیش از ۵۰۰ موشک بالستیک رسید، ارزیابی‌های پیشین طرف اسرائیلی را به‌طور بنیادین تغییر داد.

در پاسخ به عملیات اسرائیل، ایران در چارچوب عملیات وعده صادق ۳ (Operation True Promise III) بزرگ‌ترین و متمرکزترین حمله متقابل خود را با استفاده از موشک‌های بالستیک آغاز کرد.

زمینه‌های راهبردی تقابل مستقیم ایران و اسرائیل و موشک‌ ایرانی

برای اغلب ناظران، برخورد مستقیم ایران و اسرائیل تنها مسئله زمان بود، به‌ویژه پس از ۷ اکتبر ۲۰۲۳، زمانی که موج‌های شوک پی‌درپی دو طرف را به لبه پرتگاه سوق می‌داد. تنش پیش‌تر نیز دو بار در قالب رگبارهای موشکی و پهپادی ایران شعله‌ور شده بود، وعده صادق یک در ۱۳ آوریل ۲۰۲۴ و وعده صادق دو در ۱ اکتبر ۲۰۲۴، اما نقطه گسست واقعی، جنگ ۱۲ روزه بود.
اسرائیل ماه‌ها پیش از آن، زمینه‌سازی را آغاز کرده بود. در دو حمله کاملاً نقطه‌زن، اجزای کلیدی چهار آتشبار S-300 پیرامون اصفهان و تهران را از کار انداخت.

سپس، در پی وعده صادق دو، دو رادار هشدار زودهنگام برد بلند در نزدیکی مرز عراق را هدف قرار داد و توان ایران برای مشاهده تهدیدات دوردست را به‌شدت کاهش داد.

نقشهٔ محل‌های هدف‌گرفته‌شده که در این گزارش به آن‌ها اشاره شده است.

دکترین «شوک سیستمی» و زمان‌بندی هوشمندانه عملیات

این عملیات دقیقاً در زمانی آغاز شد که بخشی از یگان‌های موشکی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و نیروهای مشترک پدافند هوایی ارتش (آرتش) و سپاه درگیر رزمایش سالانه خود بودند. این عملیات پیچیده بر پایه دکترین «شوک سیستمی» (Systemic Shock) طراحی شده بود؛ دکترینی که هدف آن وارد آوردن ضربه‌ای دقیق و ناگهانی برای ایجاد فروپاشی روانی-سازمانی و اختلال در شبکه فرماندهی، کنترل و ارتباطات دشمن بود.

اهداف نظامی–امنیتی: کمپ رابین – کیریا، تل‌آویو

عملیات‌های فرعی: ترور فرماندهان و دانشمندان

در چارچوب عملیات اسرائیل، چندین زیرعملیات برنامه‌ریزی شده بود: ترور هدفمند فرماندهان ارشد سپاه، با نام رمز «عملیات عروسی سرخ» (Operation Red Wedding)؛ و در عملیاتی جداگانه با نام «نارنیا» (Narnia)، حملاتی علیه چندین دانشمند غیرنظامی مرتبط با برنامه هسته‌ای و خانواده‌های آنان در تهران انجام شد.

اهداف سه‌گانه اسرائیل در جنگ ۱۲ روزه

اسرائیل سه هدف اصلی را دنبال می‌کرد. نخست، کور و فلج کردن پدافند هوایی ایران، با انهدام رادارها، باندهای پروازی و سایت‌های موشک‌های زمین‌به‌هوا، تا فرش قرمز برای هدف دوم پهن شود: وارد آوردن ضربه‌ای شدید به برنامه هسته‌ای ایران. این حملات، با مداخله مستقیم ایالات متحده در قالب «عملیات چکش نیمه‌شب» ، تأسیساتی چون فردو، نطنز، مرکز فناوری هسته‌ای اصفهان و راکتور نیمه‌تمام آب سنگین اراک را هدف قرار داد. سوم، هم‌زمان تلاش شد زرادخانه موشکی ایران با سوزاندن کارخانه‌ها و انبارها زمین‌گیر شود.

مناطق هدف‌گرفته‌شده در پایگاه هوایی تل‌نوف — مناطق مشخص‌شده با رنگ قرمز در جریان جنگ ۱۲ روزه هدف قرار گرفتند، در حالی که مناطق مشخص‌شده با رنگ نارنجی در عملیات وعده صادق II مورد حمله قرار گرفتند.

پاسخ ایران؛ از پهپاد تا قدرت موشک‌ ایرانی

کمتر از سه ساعت پس از موج نخست اسرائیل، نیروی هوافضای سپاه حوالی ساعت ۶:۰۰ صبح نخستین دسته پهپادی خود را با پرتاب ده‌ها پهپاد انتحاری دوربرد به‌سوی اسرائیل آغاز کرد. با فرارسیدن شب ۱۳ ژوئن،  نخستین حمله موشکی ایران حدود ساعت ۲۱:۳۰ به وقت محلی انجام شد. این حمله صرفاً پیش‌درآمدی بر ۲۲ موج گسترده حملات موشکی طی تنها دوازده روز بود. این موشک‌ها، برخلاف عملیات‌های پیشین ایران، طیف وسیع‌تری از اهداف را نشانه گرفتند. در دو عملیات موشکی قبلی، ایران صرفاً اهداف نظامی، به‌ویژه پایگاه‌های نیروی هوایی اسرائیل، را هدف قرار داده بود.

منطقه مرکزی پایگاه هوایی تل‌نوف که در جریان عملیات وعده صادق II هدف قرار گرفت.

گسترش دامنه جنگ به اهداف غیرنظامی

با این حال، دامنه حملات اسرائیل بسیار فراتر از اهداف نظامی رفت و تأسیسات هسته‌ای، ساختمان‌های دولتی، بیمارستان‌ها، مناطق مسکونی و بافت‌های متراکم شهری را نیز دربر گرفت و بدین ترتیب دامنه درگیری را گسترش داد. تنها در تهران، خسارت واردشده به مراکز درمانی بسیار سنگین بود: بیمارستان کودکان حکیم، بیمارستان زایشگاه و کودکان حضرت فاطمه (س)، بیمارستان مصطفی خمینی، مرکز سوختگی شهید مطهری و بیمارستان لبافی‌نژاد آسیب شدید دیدند؛ در کرمانشاه نیز بیمارستان فارابی به‌شدت تخریب شد. ۹ دستگاه آمبولانس و ۶ پایگاه اورژانس منهدم شدند؛ پایگاه اورژانس هویزه و یک درمانگاه مادر و نوزاد در کرمانشاه با خاک یکسان شدند. شش پزشک، چهار پرستار و چهار نیروی هلال احمر هرگز به خانه بازنگشتند.

بخش جنوبی پایگاه هوایی تل‌نوف که در جریان عملیات موشکی وعده صادق II هدف قرار گرفت.

تلفات غیرنظامیان و حمله به نشست‌های سیاسی

هدف قرار دادن اهداف غیرنظامی، به‌ویژه آپارتمان‌ها و منازل مسکونی، نه‌تنها فرماندهان، دانشمندان و خانواده‌های آنان را نشانه می‌رفت، بلکه به کشته شدن شمار زیادی از شهروندان غیرنظامی نیز انجامید. بنا بر اعلام وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ایران، حدود ۷۰۰ غیرنظامی کشته و بیش از ۵۰۰۰ نفر زخمی شدند. در میان جان‌باختگان، نام دست‌کم ۴۹ زن و ۱۳ کودک دیده می‌شود. در نمونه‌ای دیگر، اسرائیل در میانه جنگ تلاش کرد نشست محرمانه سیاستمداران ایرانی حاضر در شورای عالی امنیت ملی شامل رئیس‌جمهور و رئیس مجلس شورای اسلامی را بمباران کند.

پاسخ ایران در مناطق حساس اسرائیل

تغییر اهداف ایران و ورود زیرساخت‌ها به دایره حملات باموشک‌ ایرانی

این وضعیت ایران را بر آن داشت تا در طرح دفاعی خود، علاوه بر مراکز نظامی و امنیتی، اهداف دولتی و زیرساختی که برخی از آن‌ها در محیط‌های شهری قرار داشتند را نیز هدف قرار دهد. اگرچه ایران تعداد دقیق پرتابه‌های شلیک‌شده را اعلام نکرده است، منابع عبری از شلیک بیش از ۵۰۰ موشک بالستیک خبر دادند، رقمی بین ۵۷۴ تا ۶۳۱ پرتابه، که معادل میانگین روزانه ۴۰ تا ۵۲ شلیک است.

پاسخ ایران در مناطق حساس اسرائیل

سانسور نظامی اسرائیل و دسته‌بندی اهداف ایران

با آغاز حملات موشکی ایران، دفتر سانسور نظامی ارتش اسرائیل، وابسته به اداره اطلاعات نظامی (آمان) اقدامات سخت‌گیرانه‌ای برای سانسور اخبار، کنترل اطلاعات و محدودسازی تصاویر منتشرشده از نتایج و پیامدهای حملات موشکی در رسانه‌های رسمی و غیررسمی اعمال کرد. با این حال، تصاویر و اطلاعات محدود منتشرشده نشان می‌دهد اهداف ایران را می‌توان در سه دسته اصلی طبقه‌بندی کرد: نظامی-امنیتی، اقتصادی-زیرساختی و مناطق مسکونی.

پاسخ ایران در مناطق حساس اسرائیل

اهداف نظامی و امنیتی اسرائیل در تیررس موشک‌های ایران

در رأس فهرست اهداف نظامی-امنیتی ایران، مجموعه‌ای از پایگاه‌ها، ستادها و مراکز فرماندهی ارتش اسرائیل قرار داشتند. کمپ رابین (Kirya) در قلب تل‌آویو که به‌عنوان معادل پنتاگون اسرائیل شناخته می‌شود یکی از مهم‌ترین این اهداف بود.

این مجموعه میزبان ستاد کل نیروهای مسلح اسرائیل، وزارت دفاع و بخش‌هایی از سازمان‌های اطلاعاتی است. اصابت موشک‌ها به این منطقه، هرچند با سانسور شدید خبری همراه شد، اما شواهد تصویری حاکی از وارد آمدن خسارات قابل توجه به ساختمان‌های اطراف بود.

دو ساختمان در مجموعه مؤسسه ویزمن مستقیماً توسط دو موشک بالستیک ایرانی هدف قرار گرفتند (مشخص‌شده با رنگ قرمز)، در حالی که موج انفجار حاصل باعث وارد آمدن خسارات با شدت‌های مختلف به ساختمان‌های مجاور شد (مشخص‌شده با رنگ نارنجی).

پایگاه‌های هوایی کلیدی و مراکز اطلاعاتی

پایگاه هوایی تل‌نوف، یکی از بزرگ‌ترین و راهبردی‌ترین پایگاه‌های نیروی هوایی اسرائیل، بارها هدف حملات موشکی قرار گرفت. این پایگاه نقشی محوری در عملیات‌های برون‌مرزی اسرائیل ایفا می‌کند و میزبان اسکادران‌هایی از جنگنده‌های پیشرفته است. علاوه بر آن، کمپ گلیلوت مرکز اصلی واحد ۸۲۰۰ و ستاد اطلاعات نظامی ارتش اسرائیل نیز در فهرست اهداف ایران قرار داشت و بنا بر گزارش‌ها آسیب دید.

پایگاه هوایی تل نوف، که با نام پایگاه شماره ۸ نیز شناخته می‌شود، میزبان اسکادران‌های ۱۰۶ و ۱۳۳ (جنگنده‌های F-15C/D)، اسکادران‌های ۱۱۴ و ۱۱۸ (بالگردهای سنگین CH-53K/D)، اسکادران ۲۱۰ (پهپادهای شناسایی/رزمی ایتان)، اسکادران ۵۶۰۱ (مرکز آزمایش پرواز)، یگان ۵۵۵ (مرکز جنگ الکترونیک هوابرد)، یگان ۶۶۹ (جست‌وجو و نجات رزمی) و یگان ۸۸۸ (نیروهای ویژه) است.

ویدئوهای منتشرشده توسط ارتش اسرائیل تأیید می‌کند که جنگنده‌های مستقر در این پایگاه در حملات هوایی علیه ایران  مشارکت داشته‌اند.

تصاویر ماهواره‌ای اخذشده در ۱۲ ژوئیه ۲۰۲۵ نشان می‌دهد که در جریان رگبارهای موشکی ایران در جنگ ۱۲ روزه، دست‌کم چهار سازه در بخش مرکزی پایگاه آسیب دیده یا نابود شده‌اند. بررسی دقیق‌تر همچنین نشان می‌دهد که بخش مسکونی سازمانی پایگاه که پیش‌تر در وعده صادق II هدف قرار گرفته بود بار دیگر مورد اصابت قرار گرفته و دست‌کم هشت ساختمان  تخریب شده و اکنون در حال بازسازی است.

ساختمان بخش شیمی مؤسسه ویزمن که توسط یک موشک بالستیک هدف قرار گرفت

هدف قرار گرفتن مراکز علمی و تحقیقاتی

یکی از جنجالی‌ترین اهداف حملات موشکی ایران، مؤسسه علوم ویزمن در شهر رخوفوت بود. این مرکز که نقشی کلیدی در پژوهش‌های علمی، فناوری‌های پیشرفته و همکاری‌های نظامی-صنعتی دارد، به‌شدت آسیب دید. چندین ساختمان این مؤسسه تخریب یا غیرقابل استفاده شدند و فعالیت‌های تحقیقاتی آن برای مدتی طولانی مختل شد. برآوردهای اولیه از خسارات چند صد میلیون دلاری حکایت داشت.

مؤسسه وایزمن، یک قطب پژوهشی مبتنی بر علوم، در حوزه‌های ریاضیات، فیزیک، شیمی، زیست‌شناسی و بیوشیمی فعالیت می‌کند. فراتر از علم محض، این مؤسسه در پروژه‌های دوکاربردی نظامی-فناورانه نیز مشارکت دارد، از جمله حسگرها، سامانه‌های تصویربرداری، سنجش از دور و ماهواره ULTRASAT—که به‌طور مشترک با البیت سیستمز و صنایع هوافضای اسرائیل توسعه یافته است.

دو روز پس از حملات هوایی اسرائیل به ایران، وایزمن در ۱۵ ژوئن زیر آتش موشکی ایران قرار گرفت. گزارش‌ها و تصاویر خبری صبح روز بعد از تخریب دو ساختمان و آسیب به آزمایشگاه‌ها حکایت داشت. گذرهای ماهواره‌ای اصابت مستقیم موشک‌های بالستیک به ساختمان اولمن (زیست‌شناسی) و ساختمان جدید شیمی (در حال ساخت از ۲۰۲۱) را تأیید می‌کند. آثار موج انفجار بر دست‌کم چهار سازه دیگر نیز مشهود است: ساختمان آیزاک ولفسون، ساختمان ولفسون، مجموعه لوکی و ساختمان موسکویتز. احتمالاً این مؤسسه در تلافی حملات اسرائیل به سازمان پژوهش و نوآوری دفاعی ایران (سپند) هدف قرار گرفت.

رسانه‌های عبری گزارش دادند  که این حمله دو ساختمان را به‌طور کامل نابود و به ۱۱۲ ساختمان دیگر(۵۲ مسکونی و ۶۰ آزمایشگاهی)آسیب وارد کرد. پنج ساختمان نیازمند بازسازی کامل هستند؛ ۵۲ آزمایشگاه پژوهشی و شش آزمایشگاه خدماتی به‌کلی منهدم شدند. این حمله ۲۰ تا ۲۵ درصد از فعالیت‌های مؤسسه را متوقف کرد و خسارت فیزیکی برآوردی ۴۵۰ تا ۶۰۰ میلیون دلار بر جای گذاشت.

ساختمان اولمن، که بخش شمالی آن توسط یک موشک بالستیک ایرانی هدف قرار گرفت.

زیرساخت‌های اقتصادی؛ پالایشگاه حیفا در آتش

در حوزه اقتصادی-زیرساختی، پالایشگاه نفت حیفا یکی از مهم‌ترین اهداف ایران بود. این پالایشگاه، که ستون فقرات تأمین سوخت در شمال اسرائیل محسوب می‌شود، چندین بار هدف اصابت موشک قرار گرفت. در جریان این حملات، چندین کارگر کشته شدند و بخش‌هایی از تأسیسات به‌شدت آسیب دید. بازگشت این پالایشگاه به چرخه کامل تولید، ماه‌ها زمان برد و تأثیر قابل توجهی بر بازار انرژی داخلی اسرائیل گذاشت.

آسیب به مراکز تجاری و مناطق شهری

علاوه بر زیرساخت‌های حیاتی، مناطق تجاری نیز از حملات در امان نماندند. برج‌های دوقلوی رمات‌گان در منطقه تجاری تل‌آویو آسیب دیدند و فعالیت‌های اقتصادی در این محدوده برای مدتی متوقف شد. این حملات، که در قلب مناطق شهری انجام شدند، پیام روشنی درباره گسترش دامنه جنگ به عمق ساختار اقتصادی اسرائیل داشتند.

منطقه هدف‌گرفته‌شده در بخش رمات‌گان، نزدیک برج‌های دوقلو تصویر هوایی برج بت یام.

مناطق مسکونی و تلفات غیرنظامیان اسرائیلی

بخشی از موشک‌های شلیک‌شده به مناطق مسکونی اصابت کردند. برج یازده‌طبقه‌ای در بیت‌یام و محله مسکونی نوی‌یام در ریشون لتسیون از جمله این موارد بودند. این حملات موجی از نگرانی و ناامنی را در میان ساکنان مناطق مرکزی اسرائیل ایجاد کرد.

لحظه‌ای که یک موشک بالستیک ایرانی به منطقه کمپ رابین در تل‌آویو برخورد کرد، با ردیابی دود پیش از اصابت که نشان می‌دهد سامانه‌های پدافند هوایی اسرائیل در منطقه مسکونی مستقر و فعال بودند. تصاویر هوایی از محله مسکونی نوی‌یام.

سامانه‌های دفاع موشکی اسرائیل و نقش ایالات متحده

در طول این جنگ ۱۲ روزه، اسرائیل از یک شبکه چندلایه دفاع موشکی شامل سامانه‌های ارو، فلاخن داوود، گنبد آهنین، SM-3، SM-6 و THAAD استفاده کرد. ایالات متحده نقش تعیین‌کننده‌ای در پشتیبانی از این سامانه‌ها ایفا کرد و گزارش‌ها حاکی از شلیک بیش از ۲۳۰ موشک رهگیر آمریکایی و اسرائیلی برای مقابله با پرتابه‌های ایرانی است. این حجم از مصرف، فشار سنگینی بر ذخایر دفاعی اسرائیل و متحدانش وارد کرد.

بر اساس گزارش وال‌استریت ژورنال، در جریان نبرد بیش از ۱۵۰ موشک THAAD و حدود ۸۰ موشک SM-3 شلیک شد—رقمی معادل مصرف کامل سه آتشبار THAAD. برآورد می‌شود.

وضعیت ایالات متحده نیز چندان بهتر نیست. تا سال ۲۰۲۵، لاکهید مارتین تنها حدود ۹۰۰ رهگیر تالون تحویل داده بود؛ از این تعداد، ۱۹۲ فروند به امارات متحده عربی و ۵۰ فروند به عربستان سعودی اختصاص یافت. از ۶۵۸ فروند باقی‌مانده در اختیار آمریکا، حدود ۲۵ فروند در رزمایش‌ها و حدود ۱۵۰ فروند در جنگ اخیر مصرف شد و موجودی عملیاتی به زیر ۵۰۰ فروند کاهش یافت به‌معنای تعهد عملی یک‌چهارم از هشت آتشبار فعال THAAD آمریکا به دفاع از اسرائیل. تولید سالانه به ۱۰۰ واحد محدود است؛ با ۱۲ واحد تولیدشده در ۲۰۲۵ و ۳۷ واحد در ۲۰۲۶. تکمیل ذخایر بیش از ۱۸ ماه زمان خواهد برد و می‌تواند سفارش‌های خارجی، مانند قرارداد ۳۶۰ موشکی عربستان سعودی، را به تأخیر بیندازد.

تصاویر هوایی از محله مسکونی نوی‌یام.

هزینه‌های راهبردی و فرسایش توان دفاعی

استفاده گسترده از سامانه‌های پدافندی پیشرفته، هزینه‌های هنگفتی را به اسرائیل و آمریکا تحمیل کرد. هر موشک رهگیر، بسته به نوع آن، میلیون‌ها دلار قیمت دارد و بازسازی این ذخایر نیازمند زمان و منابع مالی قابل توجهی است. جنگ ۱۲ روزه نشان داد که حتی پیشرفته‌ترین سامانه‌های دفاعی نیز در برابر حملات انبوه و مداوم با چالش جدی مواجه می‌شوند.

موشک‌های خیبرشکن و فتاح موشک‌های سوخت جامد نزدیک به هایپرسونیک که احتمالاً در حمله به پالایشگاه حیفا نقش داشتند چالش‌های حادی برای پدافند ضدبالستیک ایجاد می‌کنند.

موشک‌ ایرانی موشک‌ ایرانی

پیامدهای راهبردی برای ایران

برای ایران، این جنگ تجربه‌ای کم‌سابقه در مواجهه مستقیم با سامانه‌های دفاعی پیشرفته اسرائیل و آمریکا فراهم کرد. داده‌های به‌دست‌آمده از عملکرد موشک‌ها، نرخ رهگیری و نقاط ضعف سامانه‌های دفاعی، می‌تواند مبنای بهبود و ارتقای توان موشکی و تاکتیکی ایران در آینده قرار گیرد.

هم‌زمان، ایران با ضرورت بازسازی برخی زیرساخت‌ها و تقویت پدافند هوایی خود روبه‌رو شد.با این حال، تفاوت فاحش در پروفایل‌های پروازی ۹ تا ۱۰ ساعت برای پهپادها، حدود ۲.۵ ساعت برای موشک‌های کروز، و تنها ۱۲ تا ۲۰ دقیقه برای موشک‌های بالستیک هماهنگی زمانی دقیق میان موج‌ها را فوق‌العاده دشوار می‌کرد. این درس پرهزینه مستقیماً در طراحی عملیات‌های بعدی وعده صادق دو و وعده صادق سه به کار گرفته شد و به فرماندهی موشکی سپاه امکان داد با استقلال تاکتیکی بیشتر و توالی پرتاب پله‌ای عمل کند و نرخ اصابت و موفقیت نفوذ در برابر پدافند اسرائیل را به‌طور چشمگیری بهبود بخشد.

آنها که استفاده نشدند

به نظر می‌رسد بخش قابل‌توجهی از دارایی‌های راهبردی ایران عمداً کنار گذاشته شده بود. موشک‌های بالستیک برد بلند مانند  خرمشهر-۴، پهپاد شبه‌کروز شاهد-۲۳۸ و موشک‌های کروز زمین‌به‌زمین مانند ابومهدی و پاوه در زرادخانه باقی ماندند.

با توجه به نبود محدودیت برد برای حمله به عمق اسرائیل، این تصمیم حاکی از ملاحظات بازدارندگی و حفظ راهبردی توان برای مراحل احتمالی بعدی درگیری است. خانواده موشک‌های خرمشهر، از جدیدترین دستاوردهای بالستیک ایران، دارای زیرسامانه‌های ناوبری مدرن، سامانه‌های کنترل پرواز پیشرفته و طراحی بهینه برای غلبه بر سامانه‌های پدافند موشکی چندلایه است. به‌کارگیری نشدن این موشک‌ها در جنگ ۱۲ روزه اخیر را می‌توان نشانه‌ای از حفظ ظرفیت راهبردی برای درگیری‌های آینده دانست.

 

چالش موشک های مدرن ایران

موجودی مدرن برد بلند ایران عمدتاً در پایگاه‌های غربی، جنوب‌غربی و شمال‌غربی مستقر بود. اسرائیل با اتکا به تجربه پیشین، بارها سایت‌های موشکی در استان‌های مرزی آذربایجان غربی، لرستان، کرمانشاه و خوزستان، که بیش از ده تأسیسات مجهز به سامانه‌های جدیدتر را در خود جای می‌دهند را هدف قرار داد. گشت‌های هوایی مداوم اسرائیل امکان شناسایی پرتابگرها، تخریب دهانه تونل‌ها و اختلال در مسیرهای تدارکاتی را فراهم کرد. اگرچه بیشتر خزانه‌های زیرزمینی سالم ماندند، اما مسدود شدن نقاط دسترسی عملاً آن‌ها را از کار انداخت.

در عمل، پس از روز چهارم، بار اصلی پرتاب‌ها به انبارهای مرکزی و شمالی در استان‌های اصفهان، تهران، فارس و قزوین منتقل شد که عمدتاً به موشک‌های قدیمی‌تر اما همچنان بردبلند مجهز بودند. تعداد محدودی از سامانه‌های پیشرفته مانند خیبرشکن و حاج قاسم با گزینش‌گری شدید به کار گرفته شد. الگو شامل اشباع پدافند با رگبارهای هم‌زمان موشک‌های بالستیک سوخت مایع، و حفظ سلاح‌های دقیق سوخت جامد کمیاب برای اهداف باارزش و حساس بود.

• بیشتر بدانید: درگ دنا پلاس تقویت با دنا فابریک / این دو خودرو اتوماتیک چقدر اختلاف شتاب دارند؟

  بیشتر بدانید: درگ شاهین پلاس اتوماتیک و شاهین CVT؛ نتیجه دور از انتظار!

  در کانال آپارات بیت ران ببینید:

  تست قدرت واقعی شاهین CVT روی داینو! | مقایسه شاهین دنده‌ای و اتومات

  پارس نوآ سدان جدید پارس خودرو یا ال ۹۰ جدید چگونه است؟

  تست و بررسی وحشتناک دنا توربو اسپرت تا حد مرگ

  بررسی و تست دنا پلاس توربو اتوماتیک

  تست و بررسی تخصصی چانگان CS55 Plus در جاده 

  رازهای پژو پارس با موتور جدید ؛ تست پرشیا زیر فشار

  سیر تا پیاز خودرو شاهین سایپا در تست فنی

  تست دنا جوانان با موتور EFP 

  مقایسه و تست شاهین و تارا : برنده کدامیک است؟

  درگ ایرانی با فرانسوی: تست ریرا در برابر پژو ۲۰۰۸ کدام خودرو سریع‌تر است؟

  بهترین راهنمای خرید سمند سورن

  تست و بررسی تخصصی چانگان CS55 Plus ؛ در جاده، در دل پیچ‌ها

  کارخانه هلیکوپترسازی بل و داستان راه‌اندازی خط تولید آن در ایران

  داستان نامگذاری شرکت مزدا و پایه گذار آن که عاشق ایران بود

  بهترین راهنمای خرید ام‌وی‌ام | X22 معمولی یا پرو؟ یا اصلاً X33 کراس؟

نوشته گزارش جدید الجزیره: موشک‌ ایرانی چه بلایی سر اسرائیل آورد؟ اولین بار در بیت‌ ران. پدیدار شد.