همان‌طور که در مطالب قبلی عنوان شد، با حضور جواد توسلی‌مهر در گروه سایپا و با توجه به سوابق و تاکید وی بر به‌روزرسانی قوای محرکه، انتظار می‌رود که تولید و عرضه محصولات مجهز به موتور جدید گروه سایپا (ME۱۶) مانند شاهین‌پلاس و کادیلا نیز شتاب بگیرد. همچنین خودرو آریا که اولین کراس‌اوور ملی سایپا محسوب می‌شود، با قوای محرکه بسیار خوبی به بازار بیاید.
خاطرنشان می‌شود؛ در زمان حضور توسلی‌مهر در ایران‌خودرو دیزل نیز تولید انبوه موتور OM۴۵۷ با توان ۳۰۰ تا ۳۴۰اسب‌بخار آغاز شد و با اجرای پروژه‌های تحقیق و توسعه، موتور خودرو ون از ۶۹G۴ به ۳TZ ارتقا یافت. همچنین تولید محصولات توسعه‌یافته و اولین کشنده داخلی با نام آتامان آغاز شد و این در حالی بود که تا پیش از آن، کشنده داخلی در کشور تولید نشده و این نخستین گام برای تولید این نوع محصولات بود.
توسلی‌مهر در مراسم تودیع خود در ایران‌خودرودیزل نیز با تاکید بر افزایش تولید به‌عنوان رکن اصلی توسعه اقتصاد کشور گفت: «ظرفیت سبالایی در صنعت خودرو با وجود متخصصان و مهندسان این صنعت وجود دارد که می‌توانیم در بدترین شرایط هم نتایج مفید و موثری کسب کنیم.»
خانواده جدید موتور و گیربکس سایپا
درحال‌حاضر سایپا درپی تجهیز دو خودرو شاهین‌پلاس و P۹۰ (کادیلا یا ال۹۰ایرانی) به موتور ME۱۶، استفاده از موتور M۱۵GSI برای پلت‌فرم X۲۰۰، توسعه موتور BIFUEL + M۲۴ شرکت زامیاد، تعریف خانواده موتور و گیربکس سایپا و خانواده موتور و گیربکس زامیاد است. حرکتی که سایپا در زمینه قوای محرکه آغاز کرده است به افزایش ظرفیت و تثبیت تولید روزانه ۲هزار و ۱۰۰دستگاه در کوتاه‌مدت و ظرفیت‌سازی و بسترسازی به‌منظور تحقق تولید روزانه ۲هزار و ۵۰۰ دستگاه تا پایان سال جاری خواهد انجامید.
در همین راستا، تغییراتی در خطوط ماشین‌کاری، خطوط مونتاژ و زنجیره تامین مگاموتور لازم بوده که در حال انجام است تا با افزایش تولید قطعات اصلی قوای محرکه جدید، دنده‌های گیربکس، تامین به‌موقع تمام قطعات و... این مهم تحقق یابد.
توسعه جعبه‌دنده در کنار پیشرانه جدید
موتور M۱۵GSI، موتور M۲۴+ و موتور ME۱۶ ازجمله پیشرانه‌هایی هستند که برخی از آن‌ها مانند موتورM۱۵GSI هم‌اکنون روی برخی محصولات گروه خودروسازی سایپا استفاده می‌شود و برخی دیگر موتور ME۱۶ در ماه‌های آتی به ثمر خواهند نشست و به‌عنوان محصولات جدید که شرایط بهبودیافته کیفی دوچندانی را دارند، به‌تدریج جایگزین تولیدات گذشته و جاری شرکت خواهند شد. در زمینه موتور M۱۵ نیز خبرها حاکی از ارتقای موفقیت‌آمیز و قابل‌توجه سطح عملکرد و پارامترهای رفتاری این پیشرانه توسط متخصصین سایپاست.
در همین راستا، همزمان با کاهش مصرف سوخت، افزایش توان و گشتاور موتور M۱۵، بهبود رفتار موتور در حوزه های خنک‌کاری، روغن‌کاری و رفع مشکلات کیفی جاری موتور M۱۵ در دستور کار قرار گرفت که نتایج به‌دست‌آمده از آزمون‌های متعدد صورت‌گرفته روی موتور جدید، نشان از ارتقای قابل‌توجه سطح عملکرد و پارامترهای رفتاری این موتور دارد.
موتور M۱۵GSI که برای خودروهای اطلس و سهند و همچنین خودروهای ساینا GX و کوییک GX تولید می‌شود، مجهز به تکنولوژی VVT (زمان‌بندی متغیر سوپاپ‌ها) است. افزایش ۸درصدی توان در عین کاهش ۵درصدی مصرف سوخت و افزایش ۹درصدی گشتاور این موتور در دورهای پایین‌تر نسبت به موتور پایه، موجب شتاب‌گیری مناسب‌تر آن نسبت به موتور M۱۵ خواهد شد. اما یکی دیگر از اهداف سایپا در سال جاری، تولید گیربکس اتوماتیک برای محصولات این گروه خودروسازی است.
بر این اساس، به گفته مهندسان سایپا؛ گیربکس‌های اتوماتیک به تناسب طراحی مدرن خودروهای جدید گروه و انتظارات بازار در سبد تولید قوای محرکه گروه قرار خواهد گرفت.
تولید موتور ME۱۶ برای شاهین‌پلاس دستی و اتوماتیک
بنا بر بررسی‌ها و نظرسنجی‌های موجود از بازار خودرو داخلی، حدود ۴۰درصد مشتریان متقاضی خودرو اتوماتیک هستند. در همین راستا، عرضه شاهین با گیربکس اتوماتیک در دستور کار سایپا قرار گرفت. بدین منظور شاهین با گیربکس CVT تولید و عرضه می‌شود. اما قرار است نسخه دیگری از شاهین با پسوند پلاس نیز در اواخر بهار یا اوایل تابستان امسال عرضه شود که این خودرو مجهز به موتور ME۱۶ است.
بدین‌ترتیب این موتور ۱۶سوپاپه امسال برای خودروهای شاهین‌پلاس دستی و اتوماتیک CVT و خودرو P۹۰ قابل‌استفاده خواهد بود. علاوه بر این پروژه، تیپ دیگری از خودرو شاهین با عنوان شاهین‌پلاس با موتور ME۱۶ و گیربکس شش‌سرعته اتوماتیک تعریف شده و فعالیت‌های کالیبراسیون آن انجام شده است.
عرضه آریا با موتوری متفاوت
علاوه‌بر پیشرانه‌های مورد اشاره، قرار است کراس‌اوور آریا با پیشرانه ۲لیتری GDI (تزریق مستقیم سوخت) میتسوبیشی عرضه شود. این پیشرانه نمونه ارتقایافته ۴g۹۴ است که در چین توسط کمپانی DAE به تولید می‌رسد و ۴j۲۰v نام دارد.
پیشرانه چهارسیلندر آریا دارای فناوری زمان‌بندی متغیر سوپاپ‌ها بوده و در نسخه GDi دارای قدرتی معادل ۱۵۰ اسب و بیشینه گشتاور ۲۰۴ نیوتون‌متر است.
آریا قرار است از همان ابتدا با جعبه‌دنده اتومات AT شش‌سرعته وارد بازار شود که احتمالا تامین‌کننده این جعبه‌دنده نیز کمپانی DAE خواهد بود. با این پیش‌فرض، شتاب صفر تا ۱۰۰ احتمالی آریا با موتور GDI ۲هزار سی‌سی کمتر از ۱۱ثانیه و مصرف ترکیبی آن حدود ۷.۵ لیتر خواهد بود.
همچنین استاندارد آلایندگی آریا با این پیشرانه، یک پله ارتقا می‌یابد و به یورو۶ خواهد رسید. پس تا این‌جای کار مطمئن هستیم که با شتاب، سرعت و کشش بسیار خوبی روبه‌رو خواهیم بود که کراس‌اوورهای این رده قیمتی یا کمی بالاتر را به چالش دعوت می‌کند. در هر صورت، می‌توان کراس‌اوور سایپا آریا را اولین خودرو ملی با موتور GDI محسوب کرد؛ پیش از این خودروهایی مانند کیا سورنتو، رنو تلیسمان، ام‌جی جی‌اس، هیوندای سانتافه و... با این موتور به ایران وارد شده بودند و پیشرانه برخی خودروهای مونتاژی مانند پژو۲۰۰۸، کی‌ام‌سی کی۷ و جی۷، تیگو۸ پرو و... هم از همین نوع هستند.
اما آریا نخستین خودرو ملی مجهز به این پیشرانه خواهد بود. گفتنی است؛ در موتورهای GDI (پاشش سوخت مستقیم)، بازدهی پیشرانه و سوخت ۱۵درصد بیشتر و میزان گازهای خروجی ۲۵درصد کمتر است.
